Ξεκινήσαμε να φυτεύουμε ή να αναζωογονούμε τον οπωρώνα μας. Αυτό είναι το πρώτο στάδιο. Το δεύτερο είναι να εισάγουμε τα ζώα που θα μας βοηθήσουν να τον συντηρήσουμε. Αγελάδες, άλογα, καμήλες και ελέφαντες θα συμπιέσουν το χώμα, θα σπάσουν κλαδιά και θα κάνουν επιδρομή στα φρούτα. Τα μικρά ζώα, όμως, όπως τα πουλερικά, οι μέλισσες και μερικές φορές τα γουρούνια, είναι πολύ πιο κατάλληλα.

Ποια τα οφέλη των ζώων στο βρώσιμο δάσος μας;

• Παρέχουν μερικές από τις θρεπτικές ουσίες που χρειάζονται τα δέντρα του οπωρώνα.
• Καλύπτεται περίπου το 80 τοις εκατό των διατροφικών και ιατρικών αναγκών των ζώων.
• Καθαρίζουν από τα αγριόχορτα, τα παρασιτικά έντομα, τα άρρωστα και μολυσμένα φρούτα.
• Λειτουργούν σαν φυσικό τρακτέρ και συντηρούν τον οπωρώνα καθώς παρέχουν θρεπτικά συστατικά για τα δέντρα και τα φυτά.

Εισαγωγή των ζώων στο βρώσιμο δάσος

Πώς θα ξέρουμε εάν ένα ζώο θα ενταχθεί με επιτυχία; Η ανάλυση της μεθόδου σχεδιασμού στο Κεφάλαιο 9 είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να επιτύχουμε την ομαλή εισαγωγή των ζώων στο εδώδιμο δάσος μας. Ωστόσο, μπορούμε επίσης να θέσουμε στον εαυτό μας τις ακόλουθες ερωτήσεις:

• Είναι το ζώο κατάλληλο για το κλίμα; Υπάρχει κάποια τοπικά προσαρμοσμένη φυλή; Ποιές είναι οι ανάγκες και οι προτιμήσεις μας;
• Τι επιπτώσεις θα έχει το ζώο στο περιβάλλον; Πώς θα ενσωματωθεί με τις άλλες λειτουργίες της φάρμας; Τι άλλες χρήσεις έχει;
• Πόσο χώρο θα χρειαστεί το ζώο; Ποιες είναι οι ανάγκες εκτροφής του; Ποιος θα είναι υπεύθυνος για αυτό; Σε ποιές ασθένειες είναι ευπαθές;
• Ποιές είναι οι αναπαραγωγικές του συνήθειες; Αν δε θέλουμε να αναπαραχθεί, τι κάνουμε;
• Πώς αλληλεπιδρά με τα άλλα ζώα;

Εν ολίγοις – τι τρώει το ζώο, τι παρέχει και τι κάνει;

Κότες

Οι οπωρώνες και τα συστήματα πουλερικών είναι ιδιαίτερα συνεργιστικά γιατί τα πουλερικά, εκτός και αν είναι σε μεγάλους πληθυσμούς, κάνουν μικρή ζημιά. Είναι τα καλύτερα κινητά είδη για το βρώσιμο δάσος μας.

Χωροθέτηση του κοτετσιού

Ένα κοτέτσι ή ένα σπίτι για τις πάπιες μπορεί να γίνει ρυπογόνο για το περιβάλλον, γι’ αυτό τοποθετείται σε σημείο όπου τα θρεπτικά συστατικά (η κοπριά) θα κυλήσουν κατηφορικά σε έναν άλλο κήπο ή ζώνη όπου χρειάζεται πλουσιότερο έδαφος – μακριά από τη φυσική βλάστηση, όπου θέλουμε το έδαφος να παραμείνει φυσικό. Οι κότες λειτουργούν κυρίως στον οπωρώνα, οπότε η αυλή που είναι στρωμένη με άχυρο (αυλή αχύρου ή αυλή «σκαλίσματος») χρειάζεται μια πόρτα που να οδηγεί στον οπωρώνα.

Αν έχουμε μεγάλα προβλήματα με αγριόχορτα στον κήπο της Ζώνης I είναι επίσης ωφέλιμο να αφήνουμε τις κότες να μπαίνουν σε αυτή την περιοχή πού και πού. Φράζουμε μια μικρή περιοχή και αφήνουμε τις κότες εκεί μέχρι να απογυμνωθεί το έδαφος από το σκάλισμά τους . Η καθαρισμένη περιοχή μπορεί να επαναφυτευθεί άμεσα.

Η εικόνα παρακάτω δείχνει πώς η πρόσβαση για τις κότες σχεδιάζεται για τις Ζώνες I και II. Οι κάδοι κομποστοποίησης, η περιοχή αναπαραγωγής (αποθήκη γλαστρών, ψυχρό σπορείο κτλ.) και ο χώρος που στοιβάζουμε το άχυρο πρέπει να τοποθετηθούν σε κοντινή απόσταση από το κοτέτσι. Το χρησιμοποιημένο άχυρο μπορεί τότε να μαζευτεί εύκολα και να αξιοποιηθεί για κομποστοποίηση και εδαφοκάλυψη.

Στεγαστικές ανάγκες

Οι κότες χρειάζονται θερμότητα, ασφάλεια, συντροφιά και καλή υγεία. Ο καλός σχεδιασμός της στέγασης καλύπτει όλες αυτές τις ανάγκες. Όλη η κατασκευαστική ξυλεία θα πρέπει να βαφεί με λάδι αυτοκινήτου και πύρεθρο για την πρόληψη της σήψης του ξύλου. Η ροτενόνη, ο ασβέστης και το πριονίδι χρειάζονται στο πάτωμα του υπόστεγου ωοτοκίας για την απώθηση ψειρών, ψύλλων και άλλων παρασίτων των κοτόπουλων. Η παρακάτω εικόνα δείχνει ένα παράδειγμα κοτετσιού που καλύπτει τις περισσότερες ανάγκες των κοτόπουλων:

• Μια δεξαμενή νερού συλλέγει το βρόχινο νερό από τη στέγη του κοτετσιού.
• Οι κούρνιες τοποθετούνται στο ίδιο ύψος ώστε να σταματήσουν τον ανταγωνισμό, ιδιαίτερα ανάμεσα στα κοκόρια.
• Οι φωλιές ανοίγουν από πίσω για τη συλλογή αυγών.
• Η μονωμένη στέγη ρυθμίζει τη θερμοκρασία μέσα στο κοτέτσι.
• To συμπιεσμένo πάτωμα κοπριάς στο υπόστεγο ωοτοκίας αυξάνει τα φυσικά αντισώματα των κοτόπουλων.
• Η αυλή αχύρου είναι περιφραγμένη για ασφάλεια. Η αυλή αχύρου επίσης παρέχει λίπασμα για τα φυτά.
• Ο φράχτης σκάβεται μέσα στο έδαφος ώστε να εμποδίζει τα σκυλιά, τις αλεπούδες και τις σαύρες απ’ το να σκάβουν κάτω από το σύρμα.
• Το πάνω σύρμα είναι ασταθές και εύκαμπτο για να αποτρέπει τα ζώα από το να μπαίνουν ή να βγαίνουν.
• Το δέντρο που παρέχει τροφή στην αυλή αχύρου αποθαρρύνει τις εισβολές από τα γεράκια και τους αετούς.
• Οι βρώσιμες καλλιέργειες και τα κλήματα γύρω από τους φράχτες ενθαρρύνουν τη βοσκή. Τα μικρά κοπάδια πουλερικών είναι καλύτερα να τα αφήνουμε να βόσκουν ελεύθερα μέσα στον οπωρώνα.

Το κεφάλαιο αυτό εμπεριέχει σχέδια για την εμπορική εκτροφή κοτόπουλων, τις ανάγκες των κοτόπουλων και πώς μπορούμε να τις καλύψουμε, όπως επίσης και κάποιες πληροφορίες για την τοποθέτηση άλλων πουλερικών και μελισσών.

Απόσπασμα και εικόνες από το 14ο κεφάλαιο:
«Οδηγός περμακουλτούρας (permaculture) – σχεδιασμός για την αυτάρκεια και την αυτονομία μας»
(συγγραφέας: Rosemary Morrow, μετάφραση: Τίνα Λυμπέρη, επιμέλεια: Έλενα Γκώγκου, εκδόσεις: iwrite, 2015)

Προμηθευτείτε το βιβλίο εδώ 
Τι είναι ο Οδηγός περμακουλτούρας;
Επόμενα σεμινάρια περμακουλτούρας

Σχετικά άρθρα και πληροφορίες:
Όλα τα αποσπάσματα μαζεμένα: Οδηγός περμακουλτούρας
Τι είναι η περμακουλτούρα;  Περισσότερα άρθρα περμακουλτούρας.